Çocuklara Doğadan Dersler

Süha Sertabiboğlu

Adı, ülkemiz yayıncılığında çok önemli bir dönemeç olan Ayrıntı Yayınları’yla hemen hemen özdeş hale gelmiş ‘militan yayıncı’ Ömer Faruk çocuklara bir masal kitabı yazmış. Adı: Defne Ağacı ve Orman Kardeşliği.

Çocuk kitabı deyince hepimizin aklına hep iyi kalpli dedeler, melek insanlar, yardımsever polislerle dolu ve çocuklara hep, iyilik edenin iyilik bulacağı, kötülerin daima cezasını göreceği, bunun dışında bir şeyi dert etmenin gereksiz olacağı bir dünya sunan sade suya tirit hoşluklar gelir. Oysa bunlar çocukları kandırmaktan, onları hayatın kazığını yemeye hazır, saf mahlûklar haline getirmekten başka bir şey değil. Bunların amacı, çocuğun doğasında varolan isyan duygusunu körletmek, onları insanlık dışı bir düzenin uyumlu bireyleri, sürünün itaatkar koyunları haline getirmek olsa gerek.

Defne Ağacı ve Orman Kardeşliği’ndeyse, “onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine” türünden kandırmacalar, iyi kalpli dedeler, melek polisler falan yok. Kötü fabrikatörler, doğayı kirleten kötüler var ve bunlar kendiliğinden değil, ancak orman canlılarının elbirliğiyle ve ses çıkararak, savaşarak alt edilebiliyor. Evet, bir şeyleri değiştirebilmek için sesini çıkarmak gerektiğini gösteriyor çocuklara. Başkalarını hiçe sayanlara haddini bildirmek gerektiğini, ‘iyiliğin’ bir işe yaramayacağını, üst otoritelerden medet umulamayacağını ve ‘iyilik’ yapanın değil, ancak mücadele edenin kazanabileceğini öğretiyor; ama mücadelenin hiç kolay olmadığını hatırlatıyor. Doğayı kirleten, diğer canlıları hiçe sayan insanın hayvanlar, bitkiler, rüzgar, yani tüm doğanın hışmına uğrayacağını haber veriyor, doğayı hafife almayın diyor. . . Militan yayıncı militanlığını yapmış yine.

Ama bütün bunları okuyup da, Defne Ağacı ve Orman Kardeşliği’nin ders veren, çatık kaşlı bir kitap olduğunu sanmayın. Tam tersine, basit, ritmik anlatımıyla çok sevimli bir kitap ve bunu sevmeyecek, severek okumayacak, hele Buket Topakoğlu Gencer’in nahif resimlerini beğenmeyecek çocuk düşünemiyorum.

Belki de bu kitap, çocukların doğaya hükmetmek yerine doğayla uyumlu yaşama bilinci kazanmasında bir başlangıç niteliği taşıyabilir. Sadece bunun umuduyla bile okunmaya değer. Yalnızca çocukların değil, toplumda doğa kanunlarını egemen kılmaya, doğayaysa egemen olmaya kalkan yetişkinlerin de bu kitaptan alacağı dersler olduğu muhakkak.

Defne Ağacı ve Orman Kardeşliği, Ömer Faruk,

Yapı Kredi Yayınları/Doğan Kardeş, 52 sayfa, İstanbul, 2012

30.11.2012, Sol